World Wide Web və URL

Müasir dövrdə İnternetin ən məşhur servisi World Wide Webdir. Buna bəzən WWW və ya Web (Azərbaycan dilində – Veb) də deyilir. Hər üç termin eyni mənanı daşıyır. Demək olar ki, Şəbəkədəki serverlədin çoxu WWW-i və onunla əlaqəli HTTP protokolunu (Hypertext Transfer Protocol söz birləşməsinin abreviaturası) dəstəkləyir. Bu servis ona görə məşhurdur ki, onun vasitəsilə hostlarda saytlar, mətn və istənilən digər məlumatlar toplusu yaratmaq mümkündür və bu məlumatlar istifadəçi tərəfindən interaktiv rejimdə baxıla, əldə edilə bilinir.

Çox güman ki, hər birimiz heç olmasa bir dəfə brauzerdə “adres” yazmışıq. Bu adres URL (Universal Resource Locator) adlanır və ümumi mənada adi adresdən daha geniş mənaya malikdir. Bəs DNS adres varsa URL nəyə lazımdır? Təkcə DNS adres kifayət etmirmi?

Əslində cavab aydın olaraq göz qabağındadır. Hər bir Veb-sayt adətən çox sayda səhifə və sənədlərdən ibarət olur və istifadəçiyə göstərilən host daxilində konkret sənədə müraciət etmək üçün mexanizm lazımdır. Bu URL-dir.

Ümumi halda URL aşağıdakı kimidir:
http://site.com:80/path/to/document.html

Növbəti bölmələrdə URL-in məntiqi hissələrinə bir az ətraflı nəzər yetiriləcək.

 

HTML səhifə

HTML səhifə – İnternetdə ünvanlı, Veb-serverə müraciətlə əldə edilmiş, World Wide Web servisinin brauzerdə təsfir edilə bilinən yazı (mətn) məlumat vahididir. Buna çox hallarda Veb səhifə də deyilir. Bəzən, səhifə ayrıca HTML fayl kimi də ola bilir, ancaq son vaxtlar bu kimi səhifələrin sayı getdikcə azalır. Çox vaxt HTML səhifələr “iş zamanı” hər hansı proqram tərəfindən dinamik olaraq generasiya edilir və həmən andaca istifadəçiyə ötürülür. HTML səhifə adi mənada HTML fayl kimi olmaya da bilər. Buna istifadəçi özü mətn yerləşdirə bilən rəy, kommentariya sistemini misal göstərmək olar.

Adətən, sadə HTML faylın oxunması ilə əldə edilən səhifələr statik veb səhifələr adlanır. Proqramın işə salınması ilə əldə edilən səhifələr isə dinamik veb səhifələr adlanır.

HTML dili (Hypertext Markup Language) səhifəyə digər səhifələrə link – keçidlər yerləşdirməyə imkan verir. İstifadəçi bu linklərin uyğun sahəsinə mausla klik edərək bu və ya digər sənədə keçid etmiş olur.